Bez tytułu

Autorzy Dorota Nieznalska
Gatunek Dźwięk   Instalacja   Wideo
Edycja Survival 8

Pozbawione tytułu wideo Doroty Nieznalskiej jest komentarzem do sytuacji, w której przez lata znajdowała się artystka. Wystawienie słynnej już pracy „Pasja” w gdańskiej Galerii Wyspa spowodowało oskarżenie Nieznalskiej o obrazę uczuć religijnych, dokonane na podstawie doniesienia grupy działaczy i posłów Ligi Polskich Rodzin. Sprawa trafiła do sądu. Przez około osiem lat Nieznalska była właściwie wyłączona z życia artystycznego w Polsce i pozbawiona możliwości wystawiania swoich dzieł. Jak sama mówi, została postawiona w roli zbrodniarki jeszcze przed wydaniem wyroku. Proces ciągnął się długo, a artystka, jako oskarżona, była wzywana na kolejne rozprawy. Zaprezentowana na SURVIVALU 8 praca wideo przedstawia odwróconą plecami do widza nagą kobiecą postać, filmowaną statycznie od pasa w górę. Kobieta składa dłonie na plecach w sposób, który kojarzy się z modlitwą (odwołanie do wcześniejszej pracy tej samej artystki „Pozycja modlitewna”) oraz przywołuje asocjacje ze skomplikowanymi i wymagającymi wysiłku pozycjami jogi. Nie bez znaczenia jest to szczególne odwrócenie: negatyw modlitewnego gestu. Symbolizuje on zarówno „negatywną” w ujęciu niektórych, obrazoburczą rolę artystki, jak i stosunek oskarżonej do oskarżycieli: świadomy przynależności tej pierwszej do innego porządku, innego systemu znaków i interpretacji. Kobieta (prawdopodobnie sama artystka) stara się wytrzymać w niewygodnej i bolesnej pozie jak najdłużej – obserwujemy rosnące napięcie mięśni, wreszcie skurcze – w końcu jednak musi zrezygnować. Ulga jest chwilowa, bo po kilku sekundach zapętlony film rozpoczyna się od nowa… Zapisowi wideo towarzyszyła wielokanałowa instalacja dźwiękowa. Z umieszczonych na wysokości ludzkich uszu głośników sączył się szept artystki recytującej niekończącą się litanię złożoną z dat odbywania się kolejnych procesów sądowych.

 

fot. Łukasz Paluch