Gates
[przejście do synagogi od ul. św. Antoniego]
BAJER AD PORTAS*!
Projekt „Gates” Tomasza Bajera, usytuowany w przejściu prowadzącym do synagogi „Pod Białym Bocianem”, wzbudzał różne reakcje: od serdecznego śmiechu po agresję i niezrozumienie. Poczucie humoru i dobrowolne poddanie się „rutynowej kontroli” były na szczęście częstsze.
Temat i kontekst miejsca akcji artysty nie był jednak zabawny, gdyż nawiązywał do konfliktu między Izraelem a Palestyną. Żydzi argumentują fakt budowy muru i częstych kontroli osobistych chęcią obrony obywateli przed atakami terrorystycznymi, jednak zarówno Palestyńczycy, jak i Żydzi zabijają niewinnych ludzi – nie dostrzegając bezsensu tego konfliktu, wyniszczają się wzajemnie.
W judaizmie brama jest symbolem chwały odnowionego Syjonu. Z kolei zamknięta brama to oznaka strachu, niegościnności, wojny i końca modlitwy. W swoim projekcie Tomasz Bajer pyta przechodniów: „Izrael i Palestyna – pokój czy święta wojna?”.
> Jola Bielańska
* Parafraza okrzyku Rzymian HANNIBAL AD PORTAS! (Hannibal u bram!) po zwycięstwie Kartagińczyków pod Kannami, który stał się synonimem niebezpieczeństwa.