Ojciec opowiada o supersamie

[…] Maciej Cholewa w pracy Ojciec opowiada o supersamie zwraca uwagę na retrospektywne negocjowanie narracji historycznych i interpretacji konkretnych wydarzeń. Punktem wyjścia dla instalacji jest wideo złożone ze znalezionych w internecie nagrań i wspomnień ojca artysty o dorastaniu na Śląsku w połowie lat 70. Opowiadane przez ojca artysty zabawy polegające na wrzucaniu pod koła ciężarówek kości wydobywanych na powierzchnię przy przekopywaniu cmentarza żydowskiego podczas budowy Supersamu, z perspektywy czasu można łatwo ocenić jako barbarzyńskie i antysemickie. Jednak opowiedziane – bez wymuszonego wstydu czy nieszczerego poczucia winy – z punktu widzenia dziecięcych doświadczeń wskazują̨ na ówczesną społeczną ignorancję wobec historii Żydów oraz systemowe pomijanie tematów relacji polsko-żydowskich w edukacji. W opowieściach ojca przebija chłopięcość, w której łobuzerstwo łączy się z niewinnością; dziecinność przepoczwarzająca się w męskość w przyzwoleniu na wybryki badające granice dopuszczalności i bezpieczeństwa. Opowieści o chuligańskich zabawach z lat 70. przywodzą na myśl dzisiejszych chłopaków i pośrednio pytają o mechanizmy wykluczenia, o przekonania i przypadkowość niektórych działań, które z dystansu łatwo napiętnować i przypisać radykalnej ideologii. Praca Cholewy w pewien sposób podsumowuje część wystawy poświęconej osobistym narracjom i alternatywnym odczytaniom historii oraz próbom jej zredefiniowania w perspektywie istotnych dla twórców wartości. […]

Małgorzata Miśniakiewicz, Utajone, [w:] Przegląd Sztuki SURVIVAL 17. Katalog, Wrocław 2019, s. 70-71.

fot. Małgorzata Kujda