scena wideo

artyści: Paweł Grześ / Lars Preisser / Tabita Rezaire / Marta Stysiak / Solveig Suess

kuratorka: Małgorzata Miśniakiewicz

prezentowane prace:

Tabita Rezaire
Deep Down Tidal
2017, wideo, 18´44´´

Paweł Grześ
Palimpsest
2012, wideo, 10´58´´

Marta Stysiak
Badland
2020, instalacja wideo, 3´52´´

Lars Preisser
Time of the Last Wastelands
2019, wideo, 14´53´´

Solveig Suess
AAA Cargo
2017, wideo, 34´00´´

Ziemia Jałowa pisana w sanatoriach Margate i Lozanny w powojennych latach naznaczonych niepewnością, daremnością, poczuciem opustoszenia i bezpodstawnością starań jest świadectwem fizycznej i psychicznej kondycji zarówno europejskich społeczeństw jak i samego twórcy. Stosując polifonię, złożoną sieć odniesień i cytatów, oraz retoryczną nieciągłość poemat stanowił nie tylko radyklane przekroczenie literackich konwencji, ale także znamionował dramatyczne poszukiwanie sensu i znaczenia kultury, historii oraz tradycji. Stawiamy pytanie o dzisiejsze znaczenie tego fundamentalnego dla modernizmu tekstu teraz, niemal po stu latach, kiedy naszym doświadczeniem zdają się być inne kryzysy, a zagrożenia, niepewność i lęki przyjmują, być może pozornie, nowe formy. Żyjąc w oczekiwaniu na katastrofę, zamiast w czasach jej pokłosia. Skonstruowana w nawiązaniu do złożonej z pięciu części struktury tekstu scena wideo w luźny sposób reinterpretuje główne wątki ze współczesnej perspektywy, starając się wskazać historyczne – lecz do dziś aktualne – paradygmaty myślenia oraz perspektywy przybliżające możliwość ich przekroczenia. Pierwsza część Ziemi Jałowej pt. Grzebanie umarłych wprowadza przewijające się później wątki wody i suszy, seksu, wiedzy, i poznania przyszłości, skupiając się przede wszystkim na temacie śmierci i odrodzenia. Pytania o wpływ zmarłych na żywych, pojawiają się także w pracy Palimpsest Pawła Grzesia, kwestionującej upraszczanie narodowej historii wobec złożonej i nieoczywistej tożsamości jednostki. Z kolei Gra w szachy, ujmując klasowo, symbolicznie czy psychologicznie różnorodne kobiece głosy traktujące o kwestiach płodności, seksualności i macierzyństwa, patriarchacie i systemowej opresji, jest konfrontowana z Badland Marty Stysiak, w której tematy miłości, praw reprodukcyjnych i instytucjonalnej przemocy osadzone są w dzisiejszych realiach. Motyw niszczenia i znikania wiecznych miast w Kazaniu ognistym jest przewrotnie pokazany w Time of the Last Wastelands Larsa Preissera, gdzie to właśnie kapitalistyczna akumulacja, przymus ciągłego wzrostu i budowy, przyczyniają się do miejskiej utraty tożsamości i pamięci. Pomimo okazjonalnych odniesień do buddyzmu i kultur wschodu, Ziemia Jałowa pozostaje wyraźnie eurocentryczna, a jej uniwersalizujące aspiracje – czy raczej interpretacje – oparte są na kulturze i tekstach tzw. „Zachodu”. Deep Down Tidal Tabity Rezaire temat ‘śmierci w wodzie’ przedstawia z perspektywy post-kolonialnej, wskazując na związki pomiędzy niewolniczym imperializmem a technologicznym kolonializmem. Natomiast finalne obrazy rozsypanego, pozbawionego wody świata w ‘co powiedział grom’, pustynnych piasków i skał, w AAA Cargo Solveig Suess świadczą o przepisywanej właśnie globalnej geografii, w której Nowy Jedwabny Szlak znamionuje nie tylko geopolityczną reorganizację towarów, kapitału, idei i kultury, ale także opór natury wyrażony płynącymi ziarnko po ziarnku wydmami.