List do synogarlicy

Autorzy Dana Kavelina
Gatunek Wideo
Edycja Survival 20
  • 20’55”
  • 2020

W „Liście do synogarlicy” Kavelina zestawia swoje prace graficzne, animacje i teksty z archiwalnymi nagraniami ukazującymi wydobycie węgla w Donbasie od lat 30. do 70. XX wieku oraz materiałami filmowymi dokumentującymi rosyjską inwazję militarną w 2014 r. Ważną inspiracją i źródłem materiału jest opublikowany na YouTube w 2018 roku anonimowy, pięciogodzinny dokument „To Watch the War”, składający się z 422 fragmentów nagrań wykonanych na przestrzeni pięciu lat przez różnych autorów w strefie konfliktu w Donbasie.

Łącząc obrazy przedstawiające wydobycie węgla, konflikt zbrojny i przechwycony listu do kochanki, Kavelina wskazuje na mechanizmy dominacji, które zadają przemoc zarówno kobiecemu ciału, jak i narodowi oraz planecie. Jak podkreśla autorka, film „jest zaproszeniem do zrozumienia konfliktu nie przez pryzmat podziału na przyjaciela i wroga, ale przez dychotomię gwałciciel–ofiara” oraz propozycją alternatywnego postrzegania wojny w Ukrainie. Według Kaveliny ofiara, często traktowana jako osoba pozbawiona podmiotowości, w rzeczywistości posiada sprawczość poprzez absorbowanie i przechowywanie przemocy, ale bez jej dalszego przekazywania.

Tematy poruszane w tej pracy z 2020 roku, w szczególności kwestia samostanowienia narodu i rozliczenia się z przeszłością, ostatnio zyskały na aktualności. Wprowadzenie materiału historycznego to propozycja dialogu, w którym sowiecka spuścizna Ukrainy nie jest wymazywana, lecz krytycznie analizowana. W opozycji do rewizjonistycznej polityki, zestawienie materiałów archiwalnych i najnowszych – oraz związanego z nimi dziedzictwa – tworzy przestrzeń dla budowania współczesnej tożsamości ukraińskiej.