Ofelia

• 2’18”
• 2021

Wideo Agaty Lankamer jest wizualną i dźwiękową baśnią o dziewczynce – małej Ofelii. 15 lipca 1999 roku do jej ciała wtargnął nietoperz. Z tego powodu jej kwiat nigdy nie rozkwitł, przestała się rozwijać i starzeć. Czas się zatrzymał. Spetryfikowana czeka, aż trujący nektar wypłynie. Jej wegetacja to slow motion i ćwiczenie pamięci. Próbuje pogodzić własną niewinność ze skazą, oczyścić się ze wstrętu. Chce wreszcie dokonać rytuału przejścia, wyleczyć się i wyrwać z marazmu własnej fizyczności.

„Ofelia” jest próbą przepracowania doświadczeń artystki związanych z pedofilią oraz analizą relacji pamięci i traumy. Płynność granicy przebiegającej pomiędzy fikcją (wyobrażeniem, dziecięcą fantazją) a rzeczywistością (wspomnieniem) uniemożliwia ruch (a więc podjęcie realnej terapii). Stan ten symbolizuje Szekspirowska Ofelia, ukazana jak u Millais’a: jako tonąca, zatrzymana w dramatycznym momencie, zrezygnowana i jednocześnie oczekująca. Ofelia to także obłęd albo wiktoriańska histeria, a więc zmyślona jednostka chorobowa rugująca wolność seksualną i obyczajową kobiet. Podobnie wykluczająca jest aseksualność, będąca efektem nieuleczonej traumy. Tym bardziej ironicznie wybrzmiewa tutaj dziecinny wygląd bohaterki – dorosłej już kobiety.

Nietoperz, poprzez odwołanie do wielu podobnych tropów w kulturach świata, jest dla Lankamer synonimem drapieżcy. Podobno w Meksyku wyobrażano diabła jako człowiekanietoperza ze wzwodem. Lękom opresyjnej obyczajowo (i seksualnie) epoki wiktoriańskiej zawdzięczamy podważającą normy, zmiennokształtną figurę wampiranietoperza. Ofelia sportretowana przez Lankamer trzyma trujący kwiat o oszałamiającym zapachu, zapylany przez nietoperze. Skojarzenie z penetracją seksualną nasuwa się samo. Kwiat i nietoperz pozostają w nieustającym trucicielskim napięciu, przypominającym narkotyczny trans. Wzajemnie się warunkując – zawisły w bezczasie.